FADO
- Fado, 19.yy’dan günümüze kadar uzanmış bir Portekiz halk müziği türüdür. “Fado” ‘kelimesinin tam bir çevirisi olmamakla beraber, kelime anlamı kadere veya alın yazısı yakındır.
- Fado, balıkçı, kaşif ya da denizci olan sevgililerini, eşlerini denize uğurlayan ve onların geri dönmesini umutla bekleyen 19. yy Portekiz kadınlarının artık beklenen yakınlarının geri gelmemesi üzerine denize karşı yaktıkları ağıtlardan türemiştir. Bu nedenle Fado, derin acıların, hüzünlerin, özlemin, nostaljinin, mutluluğun ve aşkın ifade edildiği bir müzik türüdür.
- Günümüz Portekiz’inde modern fado bir çok ünlü müzisyenin icra ettiği popüler bir müzik dalıdır.
- Klasik Fado, bir Portekiz gitar ve bir klasik gitar eşliğinde tek bir şarkıcının performansıyla icra edilmektedir. Modern fadonun ise yaylı çalgılar dörtlüsünden tüm bir orkestraya kadar çeşitli uygulamaları mevcuttur.
- Fado şarkılarını okuyan solistlere “Fadista” adı verilir. 20. yüzyılın en ünlü fado sanatçısı Amalia Rodriques’dir.
AMALIA RODRIGUES
- Kendisine verilen “Fado’nun kraliçesi” ünvanini tüm varligiyla haketmis, 99 yilinda hakkin rahmetine kavusmus sanatçi.
- Edith Piaf nasil Fransa’nin sembolü olduysa, Amalia Rodrigues de Portekiz için ayni sey olmustur, öyle ki, “Portekiz’in sesi” ona yakistirilmis ikinci bir ünvandir.
- Amalia’nin fakirlik ve çaresizlikle dolu çocukluk günleri Fado’nun tüm unsurlarini barindirmaktadir. Kendi yaradilisinin da hep melankoliye yatkin oldugu, üstelik daha çocuklugundan itibaren bir ölüm saplantisi oldugu söylenir.
- Çocuk yasta annesi ve kardesleriyle Lizbon limaninda meyve ve hediyelik esya satarken söyledigi sarkilarla fark edilmis, bundan sonra da ailesinin karsi çikmasina ragmen gece klüplerinde, tavernalarda çalisarak daha yirmisine gelmeden büyük üne kavusmustur.
- 1940’lardan sonra gittikçe yükselen bir kariyere imzasini atmis; tiyatrolar, filmler, dünya çapinda konserler hayati olmus, genis hayran kitleleri edinmistir kendine.
- Hep siyahlar giyerek çikmistir sahneye. son sahne performansiysa 98’deki Lizbon Expo Fuari’nin açilisindadir.
- Her türlü aciyi ifade edebilen inanilmaz güzellikte, berraklikta mezzo-soprano bir sesi vardir.
PLAYLIST
- Vou dar de beber a dor , 2
- Gaivota , 2
- Povo Que Lavas No Rio , 2
- Uma Casa Portuguesa , 2
- Canzone Perte , 2
- Al Mauraira
Kaynak: wiki , Özlem Ertan, youtube
